«محمدبن علی بن سلیمانی الراوندی» مؤلف کتاب تاریخی «راحه¬الصدور» که خود مؤلف, هم عصر با تعدادی از سلاطین سلجوقی بوده و آنها را دیده است در کتاب خود, چهره و شکل و شمایل تعداد زیادی از پادشاهان سلجوقی را به تصویر کشیده است که ما در اینجا به بعضی از آنها به نقل از همین کتاب اشاره میکنیم.

✅سلطان ملکشاه بن محمد سلجوقی:

«سلطان ملکشاه صورتی خوب داشت و قدی تمام, بالی افراشته و بازوی قوی بضخمی مایل بود, محاسنی گرد, رنگ چهره سرخ سپید, یک چشم اندک مایه شکسته داشتی از عادت نه از خلقت, جمله سلاحها کار فرمودی, در سواری و گوی باختن به غایت چالاک بود...» .

راحه الصدور, محمد الراوندی, ص ۱۲۵ چاپ دوم ۱۳۶۳.

✅سلطان برکیارق (بورکو یاریق)بن ملکشاه سلجوقی:

«سلطان برکیارق خوب چهره بغایت بود, معتدل قامت خط و محاسن بهم پیوسته ابروگشاده, اول پادشاهی در سنة ستّ و ثمانین و اربع مایه, مدت ملکش دوازده سال, مدت عمرش بیست و پنج سال, ولادت سلطان برکیارق بدارالملک اصفهان بود در محرم سنة اربع و سبعین و اربع مایه...» .

✅سلطان سنجربن ملکشاه سلجوقی:

«سلطان سنجر گندم¬گون آبله نشان بود محاسنی تمام در طول و عرض و بعضی از موی شارب بآبله رفته پشت ویال افراشته بالا تمام و سینه پهن, توقیع او توکلت علی¬الله, وزرای او الوزیر معین¬الدین...» .

✅سلطان محمودبن محمدبن ملکشاه سلجوقی:

«سلطان محمود پادشاهی بود گرد روی بچهره سرخ و سپید, گرد محاسن ربع القامه قوی بازو متناسب اعضا, مدت عمرش بیست و هفت سال, مدت پادشاهی چهارده سال و در پادشاهی نیکو سیرت بود [مثل]: اَلبِشْرُ اَولّ اِلْبّرِ, گشاده و تازه رویی اول نیکویی است, زیبا صورت لطیف طبع خوش سخن شیرین بذله موزون حرکات نیکو خط و نیکو عبارت بود...» .

✅سلطان طغرل بن محمد سلجوقی:

«سلطان طغرل بن محمد پادشاهی سرخ چهره محاسن تمام تنک. دوابه دراز قامت باعتدال پشت و یال بسته¬بر و سینه پهن, مدت عمرش بیست و پنج سال وفاتش بدر همدان در محرم سنه تسع و عشرین و خمس مایه...»

همان کتاب, ص ۱۳۸.- همان کتاب, ص ۱۶۷.- راحه¬الصدور, محمد الراوندی, ص ۲۰۳ چاپ دوم ۱۳۶۳.- همان کتاب, ص ۲۰۸ .

✅سلطان مسعودبن محمد سلجوقی:

«سلطان مسعود اسمر بود, بتنهایی شیر افکندی, بقامت و بسطت از جمله لشکر فزون بود دراز رکاب قوی یال فراخ¬بر و سینه خفیف-العارض, توقیع او اعتمادی علی¬الله, وزرای او الوزیر شرف¬الدین...»  .

✅سلطان محمدبن محمودبن محمد سلجوقی:

«سلطان محمد خوب روی بود بچهره سرخ و سپید فراخ چشم دراز موی محاسن اندک و تنک متناسب قد لطیف اندام چابک سوار در گوی باختن و تیر انداختن, لشکردار و کامکار و کم آزار....» .

✅سلطان سلیمان¬بن محمد سلجوقی:

«سلطان سلیمان اسمری بود بسرخی مایل محاسن متوسط کوتاه گردن ربع¬القامه, مدت ملکش شش ماه و کسری, ولادت او در رجب سنة احدی عشره و خمس مایه, مدت عمرش چهل و پنج سال...» .

✅سلطان ارسلان بن طغرل¬بن محمد سلجوقی:

«سلطان ارسلان پادشاهی بود سرخ چهره, خوب روی, کشیده محاسن, تنک موی, دراز دوابه, ربع¬القامه, تمام گوشت, مدت پادشاهیش پانزده سال و هفت ماه, مدت عمرش چهل و سه سال...» .

و در نهایت تصویر آخرین پادشاه سلجوقی که در کتاب محمد راوندی آمده است:

- همان کتاب, ص ۲۲۴ . - همان کتاب, ص ۲۵۸ . - همان کتاب, ص ۲۷۴ . - راحه¬الصدور, محمد¬الراوندی, ص ۲۸۱ چاپ دوم ۱۳۶۳.

✅سلطان طغرل بن ارسلان (طغرل سوم) سلجوقی:

«سلطان طغرل خوب چهره بغایت بود مویها بسه باره برپشت افگنده داشتی و محاسنش به انبوه بود, سبلت تا بن گوش مالیده تمام قد فراخ بر وسینه افراشته یال, عمود او کس برنگرفتی و کمانش نکشیدی...» .

آنچه از نوشته¬های محمد راوندی مؤلف «راحه¬الصدور» در بیان از شکل و قیافه سلاطین سلجوقی برمی آید آنها نه زردپوست بودند نه تنگ چشم و نه کم ریش!

❇️تصویری که راوندی از سلاطین سلجوقی می دهد که نمایندة شکل و تصویر ژنتیکی ترکان اوغوز است, همان است که امروز ما در بین ترکان ایران مرکزی (اصفهان, اراک, ساوه, قم, تهران) و آذربایجان  و ترکیه و عراق می بینیم؛ و سرخ و سفید بودن چهره بیشتر سلاطین سلجوقی هم آنها را خیلی نزدیک به چهره مردم آذربایجان و ترکیه نشان می دهد, گر چه می دانیم چهرة امروز ترکان خاورمیانه (ایران, آذربایجان, ترکیه, عراق و سوریه) ترکیبی است از چهرة ترکان بومی که از چند هزار سال پیش از میلاد در این سرزمین ساکن بودند با ترکان اوغوزی که در قالب امپراتوری سلجوقی به این مناطق مهاجرت کرده اند.

همان کتاب, ص ۳۳۱ .

❇️منبع:از کتاب ترکان و برسی تاریخ ،زبان وهویت آنها در ایران،جناب استاد حسن راشدی

@tarixbastan

قام ،آیین ، تاریخ و زبان باستان تورکان  ✴️✴️✴️