جانیم آذربایجان

تلگرامدا کانالیمیزا قاتیلین https://t.me/tarihbastan @tarihbastan

همدان جزءآذربایجان -توصیف همدان در سفرنامه اولیا چلبی

توصیف همدان در کتاب جهانگرد مشهور  اولیا چلبی

اولیاء چلبی (1622-1682) سیاح و جهانگرد پرآوازه ای که  40 سال تمام نزدیک به 50 کشور کنونی جهان را گشت و مشاهدات خود را در 10 جلد کتاب و بالغ بر شش هزار صفحه کتابت نمود. جلد دوم و چهارم از سیاحت نامه وی عمدتا روایت های وی از آذربایجان (شمالی و جنوبی) و عراق عجم است. وی در جای جای این دو کتاب به سبک زندگی و ساختار اجتماعی مردم مختلف شهری و روستایی این مناطق اشاره دارد. چلبی در جلد چهارم و صفحات 346-350 شهر  💞 همدان 💞 و حومه  آن را توصیف می کند. در صفحه ی 348 به اسامی رایج مردان و زنان و زبان مردم شهرهمدان اشاره می کند:
اسامی مردان: قره خان، قره جان، قره قول خان، قره یبره، سیف الدین، شمسی، خرم قای، صونقورقای، شاه لوندقای، گیجه بای، الونداقاکبی.
اسامی زنان: مرجنه خانم، هنکونه خانم، شادباد خانم، مرحبا خانم، سوندک خانم، کل بان، تنزیله، گل چهره، ملک روح، جان دلان،
و سپس اسامی کنیزان و غلامان را ذکر می کند و ادامه می دهد:
✌آنها (همدانی ها): به زبان ترکمنی (ترکی) سخن می گویند: سخنانی همچون «هارده ایدک ، پس من نیلرم ،  من دیله دیگم ایدر من،  هزیتسه من یمینلری گؤزلجه شاه باسجویه و علی مرتضی حقیچون و دووازده اماملر ارواحیچون» تکلم می کنند. 
یونسکو در سال 2014 چلبی را در بین چند شخصیت سال خود قرار داد و سیاحتنامه وی را ثبت جهانی نمود.


منبع
http://hamadanlo.blogfa.com/

آردینی اوخو(بقیه مطلب)
چهارشنبه 27 اردیبهشت 1396

نگاهی اجمالی به مناطق تورکنشین همدان از شهر های تاریخی آذربایجان و تورک نشین



دراین متن سعی شده است نگاهی کلی داشته باشیم به ترکیب قومی استان همدان و مناطق ترکنشین این استان.استان همدان یکی استان های هفتگانه کشور با اکثریت نسبی ترکزبان است که درجنوبی ترین نقطه ی منطقه آذربایجان واقع شده است.
به طورکلی قوم ترک در نیمه ی شمالی استان واقوام غیر ترک(علی الخصوص لر زبانان) درنیمه ی جنوبی استان ساکنند.حال به بررسی ترکیب قومی شهرستان های نه گانه استان می پردازیم.👇👇👇
Image result for ‫تورکنشین همدان‬‎
✅1.شهرستان‌ بهار:
شهرستان بهار باجمعیتی بالغ بر ۱۲۳۰۰۰نفر درشمال غربی استان واقع شدهه است.این شهرستان از گذشته محل سکونت ایل ترک بهارلوبوده است.اکثربهارلوها به تیره های ایل ترک بیگدلی شاملو منتصب هستندکه درعهدصفویه ازشمال شام وجنوب آناطولی به آذربایجان مهاجرت کردند.ایشان در ابتدای ورودشان به منطقه با عنوان شاملو مطرح می شدند وسپس به واسطه سکونت درمنطقه بهار، به بهارلو معروف شدند.همچنین برخی ازبهارلوها بیگدلی نبوده واز بقایای ترکان سلجوقی درآذربایجان هستند. 
اکثریت مطلق اهالی شهرستان به زبان ترکی آذربایجانی بالهجه ی بهاری سخن میگویند؛ بهاری یکی از گونه های لهجه ی ترکی همدانی است که مختص این منطقه می باشد.همچنین در برخی از نقاط شهر بهار اقلیتی کوچکی از فارس زبانان مهاجر ساکنند وتعداد انگشت شماری از روستاهای این شهرستان که مشرف به استان کردستان هستند کردنشین میباشند. 
✅2. شهرستان کبودراهنگ:
نام اصلی وقدیمی این محل،درترکی کورنگ است. این شهرستان وسیع ترین شهرستان استان همدان است که درشمال این استان و درجوار استان زنجان واقع شده است. 
این منطقه درگذشته سکونتگاه اصلی خاندان ترک قزلباش "قاراگوزلی"بوده است.این خاندان از دو تیره عاشقلی و حاجیلی تشکیل می شده است که طبعا زمین داران ومالکان این منطقه محسوب می شدند.
اکثریت قریب به اتفاق اهالی شهرستان را ترکزبانان تشکیل می دهند هرچند تعداد اندکی روستای کردزبان نیز درشهرستان وجود دارد. 
✅3.شهرستان اسد آباد:
 این شهرستان از چهار قوم ترک،فارس،کرد ولر تشکیلل شده است.بخش بزرگی از روستاهای شهرستان ترکنشین می باشندو از عمده ترین مراکز جمعیتی ترکان میتوان روستا های جنت آباد، بادخوره و آجین را نام برد. ترکزبانان این شهرستان عمدتا ازایل ترک افشار هستند که احتمالادر دوره افشاریه در این منطقه ساکن شده اند؛از این رو به‌ این منطقه اسدآباد افشار و دشت افشار(آوشار دوزو) نیز گفته می شود.

✅ 4.شهرستان تویسرکان:
شهرستان در دامنه ی جنوبی کوهستان الوند واقع شده است. در واقع اکثریت نفوس شهرستان شامل لک ها ولر ها می شوندو درکنار آن اقلیتی از فارس زبانان وترکزبانان و کردزبانان حضور دارند.
Image result for ‫ترک همدان آذربایجان‬‎
✅5.شهرستان رزن:
این شهرستان باجمعیتی حدود صد هزار نفر درشمال استان همدان ودر مجاورت استان قزوین واقع شده است. بخشی از جنوب شهرستان ،شامل منطقه تاریخی خرقان(قاراقان) می شود که بین سه استان: همدان،مرکزی وقزوین تقسیم شده است. منطقه قاراقان،خود شامل سه قسمت می شود: قاراقان بکیشلی،قاراقان آوشار و قاراقان قوتلی. بخشی ازاین ناحیه درگذشته محل اسکان ایل ترک شاهسون بغدادی بوده است.
 زبان اهالی شهرستان تماما ترکی آذربایجانی با لهجه همدانی و خرقانی است.

✅ 6.شهرستان ملایر: 
این شهرستان درجنوب استان همدان واقع است.درخودشهر ملایر اکثریت بافارس زبانان است که فارسی را با لهجه ملایری صحبت می کنند که به گویش لری شباهت زیادی دارد.در روستاهای شهرستان نیز به زبان های ترکی،لری،لکی و فارسی سخن گفته می شود. یکی از مراکز عمده ترکها درشهرستان ملایر،شهر ده هزار نفری ازندریان(ازن دریان) است.

✅7.شهرستان فامنین: 
نام اصلی این شهرستان در زبان ترکی پامبوخلی به معنای پنه زار است که در دوران پهلوی و درپی سیاست های فاشیستی و ترکستیزی رضا خان به این نام جعلی تغییر کرده است. دشت پامبوخلی درشرق همدان واقع است ومنطقه ای حاصلخیز است. زبان کلیه اهالی شهرستان ترکی آذربایجانی است.

✅8.شهرستان همدان:

همدان یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران و مرکز سلسه مقتدر ماد(مدیا) بوده است که در منابع تاریخی با اسامی اکباتان و هکمتانه آمده است.همچنین این شهر حدود یک قرن پایتخت امپراطوری مقتدر ترکان سلجوقی بوده است.

شهرستان همدان از دوبخش شراء و مرکزی تشکلیل یافته است که از این میان بخش شراء به مرکزیت قهاوند تماما ترکنشین است و اغلب روستاهای بخش مرکزی ترکنشین وتعدادی نیز لرنشین هستند.

خودشهر همدان ،شهری چندقومیتی است و از اقوام متعددی از جمله ترک،فارس،لر،کرد ویهودی تشکیل شده است‌ ولی اکثریت نسبی با ترکزبانان و فارسزبانان است‌ و سایر اقوام دراقلیت هستند. 
ترکزبانان همدان به لهجه ی ترکی همدانی صحبت می کنند؛لهجه همدانی اززیرشاخه های ترکی آذربایجانی محسوب می شودکه ازلحاظ زبان شناختی بالهجه خمسه ای وسونقوری قرابت دارد.
نویسنده:فرهادتوفیق

آردینی اوخو(بقیه مطلب)
دوشنبه 25 اردیبهشت 1396

ترکهای همدان ازاصیلترین و شناسنامه دارترین ترکهای ایران و آذربایجان

ترکهای همدان از اصیلترین و شناسنامه دارترین ترکهای ایران و آذربایجان 

تصویر:خانیم کورپوسو_کوروجان
پل کوریجان معروف به پل خانم

بنابر دقیقترین مطالعات صورت گرفته برروی تاریخ ترکهای جهان و ایران و همدان ترکهای همدان اصیلترین و شناسنامه دارترین ترکهای ایران و آذربایجان هستند.
بنابراین مطالعات اکثریت ترکهای همدان متعلق به یکی از طوایف 24 گانه اغوزها هستند که در همدان ساکن گشته اند،
ترکهای تورکیه، آذربایجان، ترکمنستان و ایران از نسل ترکهای اوغوزخان هستند.

افشار، خدابنده لو، بیات، برچلو، بیگدلی، شاملو، قره گوزلو، خلج، تکلو، شاهسون، بهارلو، استاجلو، ایوه، قایی، الپاوت، قره خانلو, ترکمن، یاریم طاقلو، قشقایی، قره باغی ها از مهمترین این طوایف هستند.
افشار‌ها تقریبا در نیمه غربی استان همدان از شمال غربی کبودرانگ و بخش مهربان آغازشده و در امتداد جنوب ادامه پیدا کرده مناطق گل تپه و پرلوک و نیمه غربی شهرستان بهار و صالح آباد گذر کرده و تا اسدآباد و کنگاور ادامه دارد.

قره گؤزلوها در شمال استان همدان شامل شهرستان های رزن و نیمه مرکزی و شرقی شهرستان کبودراهنگ(بخش حاجیلو) و بخش شراء

بیات ها در نیمه شرقی استان همدان شامل بخش مرکزی و بخش شرا(قهاوند) شهرستان همدان و جنوب استان همدان شامل اکثریت ترکهای شمال شهرستان ملایر و قسمت هایی از نهاوند

بورچلوها در قهاوند و فامنین
خدابنده لو در منطقه شرا و قسمتهایی ازبهارو کبودراهنگ وصحنه کرمانشاه
شاملوهادر روستاهای ملایر 
بیگدلی بصورت پراکنده در شمال کبودراهنگ
تکلو ها در تویسرکان و قسمت هایی از ملایر و همدان
شاهسونها در شرق شهرستان رزن وفامنین 
بهارلو‌ها وقراخانلوها در شهرستان بهار
استاجلوها در اسداباد 
ایل قایی در لالجین
ایوه والپاوت در جاده همدان به ملایر
ترکمن ها دربخش مرکزی همدان، قسمت های شمالی ملایر و ویان کبودراهنگ
قشقایی ها در منطقه شراء
قره باغی ها که مهاجرانی از قره باغ آذربایجان هستند بعد از راندن ارامنه به همدان کوچ کرده اند و در10-12روستای همدان ساکن هستند.
خلج هانیز بصورت پراکنده در رزن،نهاوند،کنگاور،فامنین
دراین میان کماکان یاریم طاقلوها به حیات کوج نشینی خود ادامه می دهند. 

کانال تلگرام همدان تورکلری 
@HAMADAN_TURKLARI

آردینی اوخو(بقیه مطلب)
شنبه 8 خرداد 1395
وبلاقا گؤره


سلام
استادلارین گؤزل کتابلارین حتما اوخویون
باخیشلارینیزلا بیزه یول گؤسترین
سون یازیلار
بؤلوملر
آچارسؤزلر
سورغو
  • بو وبلاگین یازیلارین و گئتدیگی یوْلو بَینیرسینیز یوخسا سیزجه دَییشدیرمَک ایسته ییر
باغلانتی لار
ساخلانج
سایغاج
  • ایندی وبلاقدا :
  • بو گونون گؤروشو :
  • دونه نین گؤروشو:
  • بو آیین گؤروشو :
  • بوتون گؤروشلر :
  • یازیلار :
  • باخیشلار :
  • یئنیله مه چاغی :
تام حقوق لار قورونور. آرزوبلاق دان گوج آلیب.