قاراقویونلوها(از بیرام خواجه تا جهانشاه):
✴️نخستین کس از خاندان قاراقویونلو که قدرتی کسب کرد .بیرام خواجه بود که در زمان سلطان اویس(امیر ایلخانیان و پادشاهی ال جلایر)قدرتی کسب کرد.اما با شکست از جلایریان باجگزار آنها شد.پس از مرگ اویس و روی کار آمدن سلطان احمد جلایر،قاراقویونلوها به رهبری قارامحمد به سپاه جلایریان پیوستند.با مرگ قارا محمد که با ظهور امیر تیمور همراه بود پسرش قارایوسف رهبری قارا قویونلو ها را بر عهده گرفت . در نبرد میان تیمور وجلایریان سلطان احمد جلایر شکست خود و او همراه قارایوسف به دربار سلطان ایلدرم بایزید بسطامی عثمانی پناهنده شد.
تیمور نامه ای به سلطان عثمانی نوشت و استرداد دشمنان فراریش را در خواست کرد اما بایزید مخالفت کرد.تیمور با بایزدی جنگید وبایزید اسیر شد.
بعد آن قارا یوسف و سلطان احمد به دمشق رفته وبه حکومت ممالیک مصر پناهنده شدند.اما سلطان مصر از ترس تیمور آنها را زندانی کرد.بعد مرگ تیمور آنها آزاد شده به قلمرو خود بازگشتند.در آن زمان حکومت اذربایجان در دست میرزا ابوبکر پسر میران شاه نوه تیمور بود.
در جنگ میان ابوبکر و قارایوسف نوه تیمور شکست خورد وبه این ترتیب اذربایجان به دست قارایوسف افتاد.پس از آن در یک اتفاق ساده رابطه میان سلطان احمد جلایر وقارایوسف این دوستان قدیمی بهم خورد.
در نبردی که در سال 813 هجری در نزدیکی تبریز رخ داد قاراقویونلوها بر جلایریان پیروز شدند.چون سلطان احمد جلایر به اسارت قارایوسف در آمد مجبور شد حکومت بغداد را به شاه محمد(پسر قارایوسف )وا گزار کند.
سلطان احمد مدتی در زندان قارایوسف بود تا اینکه بدست سربازانش کشته شد.در این زمان شاهرخ پسر تیمور در هرات حکومت مستحکمی داشت وی به خونخواهی برادرزاده اش ابوبکر به سوی آذربایجان لشکر کشد.اما پیش از رسیدن لشکر شاهرخ قارایوسف در گذشت و جانشین وی اسکندر تبعیت از سلطان تیموری شاهرخ را پذیرفت.
شاهرخ اعتماد چندانی به اسکندر نداشت بنابریان حکومت آذربایجان را به برادر اسکندر جهانشاه سپرد.جهانشاه به کمک شاهرخ گرجستان را تسخیر کرد.سپس به عراق رفته وشهرهای موصل وبغداد از از دست برادرش در اورد.
با مرگ شاهرخ جهانشاه شهرهای اصفحان وفارس و کرمان را از دست امیران تیموری خارج کرد حتی مدت کوتاهی هرات را نیز تصرف کرد.
تنها رقیب قدرمند وی اوزون حسن آق قویونلو بود وی با سپاه صد هزار نفری به سوی اوزون حسن رفت ولی پیش از رسیدن به دیار بکیر سپاهیان اوزون حسن شبیخون زدند وجهانشاه کشته شد.قاراقویونلو سقوط کرد.
✴️منبع:تورکان در گذر تاریخ ،بهنام محمد پناه،صفحه 63-64 @tarixbastan
قام،آیین،تاریخ وزبان باستان تورکان✴️✴️✴️
آردینی اوخو(بقیه مطلب)
