جانیم آذربایجان

تلگرامدا کانالیمیزا قاتیلین https://t.me/tarihbastan @tarihbastan

(ریشه کلمه تانگری،تانری،تانقری،تنگری)

✴️نگاهی به واژه های اساطیری تورکان 
   (ریشه کلمه تانگری،تانری،تانقری،تنگری)
✴️واژه تان
با جایگزینی حروف ت و د کلمه تان به  صورت دان نیز تلفظ می شود .
دان یا به عبارتی دیگر  تان  به معنی فجر ،سپیده دم آمده است.
کلمه تانقری یا تانری در ارتباط با واژه تان ساخته شده است .ریشه کلمه تانقری همان تان می باشد.
✴️در معابد تورکان باستان و همچنین در بین تعدادی از زبانهای معاصر  نان-دان به مکان بر امدن آفتاب گفته می شود.
به عنوان مثال تان آسدی به تورکی ساقای یعنی افق اوج گرفت.
واژه تان یا دان در تعداد بسیاری اسامی آذربایجان دیده می شود.
مثال: نام روستای دانبران(دانباران=دان+بار+آن)در منطقه سراب(ساراب)-نام روستای اشیستان (اش+ایس+تان)در اوسکو و....
✴️در اوغوز نامه نیز تورکان به سمت مشرق گون دوغان یا تان و در مقابل مغرب یا گون باتان یا تون احترام بیشتری قائل شده و این واژه را در اسامی خود به کار برده اند.
✴️منبع:نگاهی به واژه های اساطیری آذربایجان ،چاپ چهارم،صمد چایلی،صفحه 102
@tarixbastan
قام،آیین،تاریخ وزبان باستان تورکان           ✴️✴️✴️

آردینی اوخو(بقیه مطلب)
سه شنبه 21 شهریور 1396

قاراقویونلوها(از بیرام خواجه تا جهانشاه):

قاراقویونلوها(از بیرام خواجه تا جهانشاه):                                                             
✴️نخستین کس از خاندان قاراقویونلو که قدرتی کسب کرد .بیرام خواجه بود که در زمان سلطان اویس(امیر ایلخانیان و پادشاهی ال جلایر)قدرتی کسب کرد.اما با شکست از جلایریان باجگزار آنها شد.پس از مرگ اویس و روی کار آمدن سلطان احمد جلایر،قاراقویونلوها به رهبری قارامحمد به سپاه جلایریان پیوستند.با مرگ قارا محمد که با ظهور امیر تیمور همراه بود پسرش قارایوسف رهبری قارا قویونلو ها را بر عهده گرفت . در نبرد میان تیمور وجلایریان  سلطان احمد جلایر شکست خود و او همراه  قارایوسف  به دربار سلطان ایلدرم  بایزید بسطامی  عثمانی پناهنده شد.
تیمور نامه ای به سلطان عثمانی نوشت  و استرداد دشمنان فراریش را در خواست کرد اما بایزید مخالفت کرد.تیمور با بایزدی جنگید وبایزید اسیر شد.
بعد آن قارا یوسف و سلطان احمد به دمشق رفته وبه حکومت ممالیک مصر پناهنده شدند.اما سلطان مصر از ترس تیمور آنها را زندانی کرد.بعد مرگ تیمور آنها آزاد شده به قلمرو خود بازگشتند.در آن زمان حکومت اذربایجان در دست میرزا ابوبکر پسر میران شاه نوه تیمور بود.
در جنگ میان ابوبکر  و قارایوسف  نوه تیمور شکست خورد وبه این ترتیب اذربایجان به دست قارایوسف افتاد.پس از آن در یک اتفاق ساده رابطه میان سلطان احمد جلایر وقارایوسف این دوستان قدیمی بهم خورد.
در نبردی که در سال 813 هجری در نزدیکی تبریز رخ داد قاراقویونلوها بر جلایریان پیروز شدند.چون سلطان احمد جلایر به اسارت قارایوسف در آمد مجبور شد حکومت بغداد را به شاه محمد(پسر قارایوسف )وا گزار کند.
سلطان احمد مدتی در زندان قارایوسف  بود تا اینکه بدست سربازانش کشته شد.در این زمان شاهرخ پسر تیمور در هرات حکومت مستحکمی داشت وی به خونخواهی برادرزاده اش ابوبکر به سوی آذربایجان لشکر کشد.اما پیش از رسیدن لشکر شاهرخ قارایوسف در گذشت و جانشین وی اسکندر تبعیت از سلطان تیموری شاهرخ را پذیرفت.
شاهرخ اعتماد چندانی به اسکندر نداشت بنابریان حکومت آذربایجان را به برادر اسکندر جهانشاه سپرد.جهانشاه به کمک شاهرخ گرجستان را تسخیر کرد.سپس به عراق رفته وشهرهای موصل وبغداد از از دست برادرش در اورد.
با مرگ شاهرخ جهانشاه شهرهای اصفحان وفارس  و کرمان را از دست امیران تیموری خارج کرد حتی مدت کوتاهی هرات را نیز تصرف کرد.
تنها رقیب قدرمند وی اوزون حسن آق قویونلو بود وی با سپاه صد هزار نفری به سوی اوزون حسن رفت  ولی پیش از رسیدن به دیار بکیر سپاهیان اوزون حسن شبیخون زدند وجهانشاه کشته شد.قاراقویونلو سقوط کرد.
✴️منبع:تورکان در گذر تاریخ ،بهنام محمد پناه،صفحه 63-64  @tarixbastan

قام،آیین،تاریخ وزبان باستان تورکان✴️✴️✴️

آردینی اوخو(بقیه مطلب)
سه شنبه 7 شهریور 1396

✴️سلسله تورکان قارا قویونلو:

✴️سلسله تورکان قارا قویونلو:( 1380-1469 میلادی )مرگ امیر تیمور و کشمکش هایی که میان فرزندان او در گرفت ،زمینه را برای ظهور دولت قدرتمند قاراقویونلو در آذربایجان بزرگ،شمال عراق ،قفقازجنوبی،غرب آناتولی فراهم ساخت.قاراقویونلو و آق قویونلو دو قبیله از تورکان اوغوز بودند که پس از سلجوقیان و در دوره ایلخانان (حکومت فرزندان چنگیز )از تورکستان شرقی به ماوراءالنهر و از آنجا به آذربایجان و وشرق آناتولی رفتند. قاراقویونلو ها اتحادیه ای از طوایف مختلف تورک بودند.هسته اصلی آنها را طوایف تورک  سعدلو،بهارلو،دوخارلو،قارامانلو،چاکیرلو،بایراملو،اینانلو،حاجیلو و آغاجری تشکیل می داد.  منبع :برگرفته از کتاب تورکان در گذر تاریخ صفحه63 و...                            
         @tarixbastan

قام،آیین،تاریخ وزبان باستان تورکان✴️✴️✴️

آردینی اوخو(بقیه مطلب)
سه شنبه 7 شهریور 1396

✴️ریشه طایفه آق قویونلو:


✴️آق قویونلوها شاخه ای از قوم بزرگ بایندر (از تورکان اوغوز)بودند که در اذربایجان وآناتولی مسقر شدند و همزمان با تضعیف ایلخانیان به قدرت رسیدند.
✴️اصل ونصب اوزون حسن آق قویونلو در کتاب دیاربکیر نوشته شده است:
✴️طبق این شجره نامه اوزون حسن با هفتاد واسطه به حضرت آدم می رسد ودر میان شخصیت های معروف یکی سنقر بیگ(جد 23 اوزون حسن )که معاصر حضرت محمد (ص)بود وبایندر خان پسر اوغوز خان که جد 52 او محسوب می شد موجود است.
✴️بایندر فرزند گوک خان(گؤی خان)شاخه اوچ اوخلار از فرزندان اوغوز خان می باشد.بایندر به معنای جای پر نعمت می باشد.و حیوان مقدس بایندرها سونقور (نوعی باز شکاری )است.
✴️منابع:تورکان در گذر تاریخ،بهنام محمد پناه،ص64-و نگاهی نوین به تاریخ دیرین تورکهای ایران،محمد رحمانی فر،ص120                                                                                                                             @tarixbastan

قام،آیین،تاریخ وزبان باستان تورکان✴️✴️✴️

آردینی اوخو(بقیه مطلب)
سه شنبه 7 شهریور 1396

حکومت آق قوویونلوها( از ۱۳۷۸ تا ۱۵۰۸ میلادی ):


✴️آق قویونلو ها از قوم بزرگ بایندر بودند
در جنگ میان آق قویونلو وقاراقویونلو جهانشاه قاراقویونلو کشته شد وسرزمینش در اختیار اوزون حسن آق قویونلو قرار گرفت
اوزون حسن سپس به تحکیم موقعیت خود در آذربایجان پرداخت.اولین مناطق تحت حکومت آق قویونلو ها ایالت دیاربکیر شرق تورکیه امروزی بود که توسط تیمور جهانگشا به قاراعثمان واگزار گردیده بود.
اوزون حسن سپس با برقراری اتحاد سیاسی با پادشاه طرابزون با دختر او کاترینا ازدواج کرد.
در این زمان ابو سعید تیموری به آذربایجان حمله کرد اما در نزدیکی سلطانیه شکست خورده واسیر شد.
با کشته شدن ابوسعید وجهانشاه بخش اعظم  عراق  و آذربایجان و ارمنستان امروزی وفارس و اصفحان و ری و.. به دست آق قویونلو ها افتاد.
اوزون حسن سپس قصد تسخیر خراسان را داشت که با ارسال فرستاده ای توسط سلطان حسین تیموری میانشان (دولت تیموری وآق قویونلو)صلح شد.
اوزون حسن سپس درقصد راه یافتن به ابهای آزاد مدیترانه بود برای همین با عثمانی ها و ممالیک مصر جنگید اما توفیقی نیافت.
از حوادث مهم دیگر این دوره حمایت اوزون حسن از شیخ جنید صفوی بود که توسط  جهانشاه قارا قویونلو از خانقاهش در اردبیل اخراج و به دربار اوزون حسن آق قویونلو پناه برده بود.
بعد از اوزون حسن امپراتوری  آق قویونلو ها به سرعت فرو پاشید.پسران اوزون حسن به نامهای یعقوب،یوسف و خلیل پس ا مرگ پدرشان هر کدام مدعی سلطنت شدند.و بر بخشهای از کشور تسلط یافتند.
در نهایت یعقوب بود که توانست حکومت را دردست بگیرد.اما بعد مرگ یعقوب میان پسرانش اختلاف در گرفت و آق قویونلو ها به چند دسته تقسیم شدند و به نبرد با یکدیگر پرداختند.
در این زمان بود که اسماعیل(نوه شیح حیدر صفوی)با حمایت قزل باشهای صفوی تازه نفس به میدان آمد و در سال 921 هجری با فتح تبریز به سلطنت تیموریان و آق قویونلو ها پایان داد.
✴️منبع:تورکان در گذرتاریخ،بهنام محمد پناه،ص65-66                             @tarixbastan

قام،آیین،تاریخ وزبان باستان تورکان✴️✴️✴️

آردینی اوخو(بقیه مطلب)
سه شنبه 7 شهریور 1396

فرمانروایان آق‌قویونلو( ۱۳۷۸ تا ۱۵۰۸ میلادی)

                                                                                                                                   
✴️ قراعثمان در نخستین لشکرکشی تیمور به آناتولی طلایه‌دار سپاه تیمور بود و در لشکرکشی بعدی تیمور به سوریه هم نام او در میان بود. قراعثمان بعدها در نبرد انگوریه شرکت کرد. تیمور به پاس خدمات رهبر آق‌قویونلوها لقب امیر بدو بخشید و سرتاسر اراضی دیاربکر را تیول وی ساختو به این ترتیب دیاربکر تا هفتاد سال پس از آن مرکز سیاسی آق‌قویونلوها بود.   
فرمانروا  درگذشت                                                                                                              
قره عثمان  متوفی ۸۳۹ ه‍.ق.
علی بیگ  متوفی ۸۴۴ ه‍.ق.
حمزه بیگ  متوفی ۸۴۸ ه‍.ق.
جهانگیر  متوفی ۸۷۴ ه‍.ق.
اوزون حسن  متوفی ۸۸۲ ه‍.ق.
سلطان خلیل  متوفی ۸۸۳ ه‍.ق.
سلطان یعقوب  متوفی ۸۹۶ ه‍.ق.
بایسنقر  مقتول ۸۹۷ ه‍.ق.
رستم بیگ  مقتول ۹۰۲ ه‍.ق.
احمد بیگ  متوفی ۹۰۳ ه‍.ق.
الوند بیگ  مقتول ۹۱۰ ه‍.ق.
سلطان مراد  مقتول ۹۲۰ ه‍.ق
✴️سرانجام در پائیز ۹۰۷ق/۱۵۰۱م اسماعیل صفوی که  با استفاده از نفوذ مذهبی خود توانسته بود عده زیادی از جنگجویان ترکمان را به دور خود جمع کند وتبریز پایتخت اق قویونلوها را به اشغال خود درآورد.شاه‌اسماعیل در تابستان سال بعد کرمان، فارس و عراق عجم و در فاصله سالهای ۱۴–۹۱۳ق/۰۸–۱۵۰۷م دیاربکر و در پائیز ۹۱۴ق/۱۵۰۸م بین‌النهرین را تسخیر کرد. سرانجام با مرگ مراد آخرین سلطان آق‌قویونلو بود که سعی داشت با کمک عثمانی‌ها دوباره تاج و تخت را بازپس گیرد، این سلسله منقرض شد.
@tarixbastan

قام،آیین،تاریخ وزبان باستان تورکان✴️✴️✴️

آردینی اوخو(بقیه مطلب)
سه شنبه 7 شهریور 1396

کمی در باره اوزون حسن آغ قویونلوو علاقه وی به زبان مادریش تورکی:


✴️اوزون حسن پادشاهی جسور دانا و دور اندیش بود.
او برای برای اصلاح وضع روستاییان وکشاورزان که خوب نبود قانون نامه اوزون حسن راصادر کرد.
بر اساس این قانون مالیات محصولات کشاورزی به یک ششم محصول  و مالیات تمغا (مالیات تجاری)به 5 درصد کاهش یافت.
این قانون نامه در زمان تورکان صفوی نیز دیر زمانی رواج داشت.
این پادشاه که همه عمرش را در جنگ گذرانده بود،به علم ودانش هم اهمیت فراوانی می داد.دانشمندان را حمایت می کرد،یک روز در هفته دانشمندان را به مباحثه فرا می خواند.
ابوبکر تهرانی قسمت های بیشتری از(( کتاب دیاربکیریه))در تاریخ آغ قویونلو ها را از زبان اوزون حسن شنیده ونوشته است.
✴️اوزون حسن به زبان وقبیله مادری خود بسیار دلبسته بود.
او خود را از تبار اوغوز خان ونوه او بایندر خان می دانست.
به زبان تورکی علاقه داشت،چون دراعتقاددینی نیز محکم شد،دستور داد تا قران کریم را به زبان تورکی ترجمه کرده و در حضور او بخوانند.
به عقیده او قراءت کتاب مقدس به تورکی نیز یک عبادت است وثواب محسوب می شود.
✴️منبع :از کتاب تاریخ مختصر تورک،نوشته مرحوم دکتر هیئت،صفحه111
@tarixbastan
قام،آیین،تاریخ وزبان باستان تورکان   ✴️✴️✴️

آردینی اوخو(بقیه مطلب)
سه شنبه 7 شهریور 1396