جانیم آذربایجان

تلگرامدا کانالیمیزا قاتیلین https://t.me/tarihbastan @tarihbastan

تاریخ مختصر تورکان پئچنگ

پچنگ ها :این اقوام دسته ای از تورکان اوغوز بوده اند که در تشکیلات امپراتوری بزرگ گؤک تورک واردشده بودند . وبعد از فروپاشی امپراتوری بزرگ گؤک تورک راه غرب را در پی گرفتند ودر قرن نهم میلادی به مجارستان رسیدند. ودر نهایت تحت فشار اوز ها که آنها نیز از اقوام اوغوز بودند. مجبور شدند راه بلغارستان و مقدونیه را در پیش گیرند. مورخان از همسایگی پچنگها با اقوام دیگر اوغور وحتی از اسکان دسته ای از آنها در میان قبایل اوغو ز حکایت می کنند. بطوری که در دیوان الغاتالترک محمود کاشغری از این اقوام دربین قبایل اوغو یاد شده است ودرشاهنامه فردوسی نیز پشنگ تداعی گر همین اقوام است.  پچنگ ها و رابطه با روسها و بیزانس:بنا به نوشته پور فیروگنتوس امپراتور بیزانس پچنگ ها از 8 قبیله تشکیل شده بودند.همسایه اصلی انها روسهای کیف بود.آنهادر زمان کنیاز ((ایگور))915 میلادی به روسها یور ش برده ودر عرض 121 سال 11 بار بر روسها تاختند.روسها نیز در زمان ولادیمر بر پئچنک ها ایلغار آوردند.ولی پئچنک ها ایلغار آنها را دفع کرده ومانع از رسیدن آنها به قارادنیز(دریای سیاه)شدند.این همانا علت دوستی میان پئچنگ و بیزانس بود.پئچنگ ها از طرف شرق توسط اوغوز ها یا اوز ها تحت فشار بودند.در اثر این فشارها بخشی از آنها به مجارستان رفتند وبخش مهم دیگر به سوی غرب رفته ودر دنیپر وبسارابی کنونی  اسکان یافتند.روسها از ناتوانی پئچنگ ها سود برده ودر شمال قارا دنیز(دریای سیاه)به پئچنگ ها ضربات سهمگینی وارد آوردند(1036 م) پئچنگ ها ناچار به بلغا رستان بالکان تراکیا ومقدونیه رفتند. در این زمان حکمران آنها توراق نام داشت . در این میان فرمانده دیگری به نام که گن به مقابله با توراق برخواست این به بیزانس پناه بر ومسیحی شد در نتیجه توراق نیز در جنگ با بیزانس شکست خورد وبه اسارت در آمد .او نیز به ناچار مسیحیت را پذیرفت از این به بعد پئچنگ ها به عنوان سربازان مزدور در اردوی بیزانس خدمت می کردند .بخشی از این سربازان مزدور برای جنگ با سلجوقیان به آناتولی فرستاده شدند .بنا به نوشته  بیزانس ها 15 هزار سوار از اینان پس از عبور به اسکودار (جانب آسیایی بسفر) به دستور قاتا حکمرانشان به ساحل روم در آمده و به  سوی دانوب بازگشتند. در  م 1071 نیز  گروهی از پئچنگ ها از بیزانس ها جدا شده و به سلجوقیان هم نژادشان پیوستند.                                                                              کانال @tarixbastan                                                                                                                            نواحی تحت حکومت تورکان پئچنگ(751-1091 میلادی)  این تورکان نیز در قرنهایی به تورکان بومی آذربایجان اضافه شدند.    Image result for peçenekler                                                                    

آردینی اوخو(بقیه مطلب)
جمعه 12 خرداد 1396

حیف و یوز حییف !

-------------
آرتیق رأی یمی سالمیشام سالوندان ائشییه چیخیرام .
بیر تانیش قوجا کیشی پیلله لر اوسته ایله شیب 
دوشونورم خرمن اوستودو بوردادا بیر تبلیغ ائلییم بیر نفرین رأیی ده اؤنملی دیر دئیه یاخینلاشیرام
-سالام عمی جان ٬ کئف- احوال
باخ گؤروم کیملره رأی وئرجکسن ؟
- بیرجه گولوب دئییر « والله بیلمیرم کی »
- اوجور اولسا گل بو لیست کاغاذینی قوی جیبینه ایچری گئتدین اؤزونده یازا بیلمه سن هر کیم یازسا بو کاغاذی گؤستر من بو لیسته رأی سالاجام دئ یازسینلار
- بیرده گولور کاغاذی آلیر دئییر :اولسون وئر منه ، حتما
حیف اولا خالق صاندیق باشینا گلیر اما بیلمیر نیه گلیر، نئچه نفره حتی کیملره رأی سالاجاق...
ائله سؤزون دوزونو او قوجا کیشی دئدی «والله بیلمیرم کی »
باخ دردیمیز بودور ٬ لوببی کلام بودور ٬«جهل ٬جهالت ٬ بیلمیرم یا بیلمیریک» 
اما چوخ یوکسک سویه ده درس اوخویانلاردا گؤردوم کی دوقتور دا اولوب اما بو بئسواد قوجا کیشی اوندان چوخ بیلیر !
 ان آزی بو بیلیر کی بیلمیر!
 اما او بیلمیر کی بیلمیر!! 
حله الینده مدرکی وار کی چوخدا بیلیر !!!
تبلیغات آراسیندا تانیشلاردان بیری دعوت ائله دی بیر خانیم دوهتورون ستادینا گئدک من ایسه واختیمی آذربایجان آدینا اورتاق لیسته لردن ایراق تلف ائتمکدن چکینیردیم اما اسرار چوخ اولونجا عیبی یوخ دئدیم .
تبلیغات بنرینده اؤزونو « دانش آموخته حقوق بین الملل » یازمیشدی البته بنفش بویاسیندا .
ستاد قاباغیندا بیر کنسرت قویموشدولار 
 ارکست کوردو چالیردی طرفدارلاری جلمان گئدیردی ٬
 ارکست فارسی چالیردی طرفدارلاری بندری اوینوردو ٬ ارکست آذری چالیردی طرفدارلاری آذری اویناییردیلار...
خولاصه چوخدان بونو قونودا بیر پست یازماق ایستردیم سؤز دوشموردو ؛
 بلی ٬ بیز همیده بئله بیر باشاریلی میللتیک هر هاوا چالسالار اوینایاریق !
واخت بین الملل حقوق دوهتور خانیمین چیخیشینا گلدی دئدیم یاخشی اولار بیر - ایکی کلمه دوهتور حقوق شهروندی و بین الملل دن سؤز آچا بورا گلمه ییمیزه گؤره فایدا آپاراق.
اوولده بیر تورکجه شعر اوخودو من ایسه هیجانا گلدیم !
سونرا یاشاسین آذربایجان چیغیریب بوز قورد علامتی توتدو من ایسه آیاق اوسته قالخیب چپیک چالدیم !!
اما چوخ چکمه دی یئلیم آلیندی!!!
به خاطر اینکه در اینجا کسانی هستند که زبان ترکی نمی دانند ( بیر نفر کورد دانشجو ) می خواهم فارسی صحبت کنم . آقای...ببین هواتو دارم!
بلی بو حقوق دوهتورو ٬ اورمو کیمی شهرین آدایی ، بیر شهرین تاریخی نی ،کولتورونو ، هویتی نی ، دیلینی ،...و او جمعده اولان آزی یوز نفر تورک همشهری سینین حق و حقوقونو بیر قوناق کورد اؤیرنجی نین حقی ایله بو راحاتلیغا دئیشدی
بیر قورتوم سو کیمی!
 از تدبیر و درایت شما سپاسگزارم!!
قالان سؤزلرینده ده یاشیل و بنفش رنگلری ایله بولوتلاردا بایراق عکیزی چکدی !!!
بوردا رحمتلیک دده مین بیر سؤزو یادیما دوشدو بیز جهالتدن بیر سؤز دئسیدیک یا ایش گؤرسیدیک دئییردی:« حییف او درسه کی سن اوخویوبسان»
ایندی منده بیلمیرم دئیین زولفعلی عمی یه بیر حیف دئسم بو خانیم دوهتوره یوزلر بلکه مین لر حییف دئمک ایستردیم بیلمیرم اؤزوندن سونرا نئچه مین نفرین رأیینی یاندیردی!

*حجت الهامی

آردینی اوخو(بقیه مطلب)
سه شنبه 2 خرداد 1396