میکائیل مشفق شاعر ترک آذربایجانی
در سال ۱۹۰۸ میلادی در باکو متولد شد. در سال ۱۹۳۱ از گروه زبان و ادبیات دانشگاه باکو فارغ التحصیل شده و کار حرفه ای خود را به عنوان معلم مدرسه آغاز کرد.
اولین شعر او بیر گون (یک روز) در روزنامه فهله در سال ۱۹۲۶ منتشر شد. همراه با صمد وورغون و رسول رضا به یکی از بنیانگذاران سبک جدید شعر در آذربایجان تبدیل شد. او از مشوقان تبدیل خط عربی به خط لاتین بود که در سال ۱۹۲۷ اجرا شد.
مقاومت او در مقابل قانون ممنوعیت تار آذربایجانی که در سال ۱۹۳۰ از طرف استالین اعمال شد با شعر بخوان تار، بخوان تار موجب دشمنی حکومت با او شد که در نهایت به دستگیری او به عنوان میهن پرست متعصب و شاعر بورژوا در سال ۱۹۳۷ انجامید که بدنبال آن در سال ۱۹۳۹ به جرم خیانت به کشور و دشمنی با حکومت در زندانی در باکو اعدام شد و جسدش را در خزر سر به نیست کردند.
اوخو تار، اوخو تار!...
سسیندن ان لطیف ، شعرلردینلییم ،
نغمه نی سو کیمی آلیشان روحوما چیلییم ،
اوخو تار!
سنی کیم اونوتار؟
ائی گئنیش کوتلمین آجی سی شربتی ـــ
آلوولو صنعتی!
گؤزلری قیبلییه آچیلان حصارلی بینلار ،
دینلمیش ازل دن سنی
پاپاقلی آتالار ، چادیرالی آنالار ،
اؤتورموش ساینده کؤکسونو ،
دوشموشلر گاه شیرین ، گاه آجی تورونا ،
سئوینه – سئوینه قورونا – قورونا ،
چارپاراق چارگاهین دیواردان ، دیوارا ،
یولچونو یولوندان ائیله میش آوارا ،
چالخانمیش دره لر ، تپه لر ،
سس وئرمیش سسینه لپه لر ،
اوخوتار ، فیکریمده اویانسین ،
« باهار» ین ، « سئید » ین غزلی ،
اوخوتار روحلانسین
شیروانین ، گنجه نین مئهریبان گؤزلی !
داماقدان دوشنلر ،
اورَیی شیشنلر ،
ایلک باهار سئیرینه چیخمایان ،
اؤزونو داغلارین دؤشونه ییخمایان ،
سینه سی داغلیلار ،
وفاسیز بیر عشقین داغینیق زولفونه باغلیلار ،
داخیلین (دخیل ) اولموشلار ،
قاپیندا تسللی بولموشلار ،
زیلین وار ، وسطین ، بمین وار ،
سنین ده قوشلارین دمیندن آیریلان ،
بیر اؤزگه دمین وار ،
سنی ده آوارا ائیله میش ،
داغینیق تئللی بی « زرافشان » ،
اونونچون سئگاهین دانیشیر ،
پریشان ، پریشان ،
سسینی دینلمیش ،
شاهلارین ، خانلارین سارایی ،
سسینله بیرلیکده اینلمیش عصریلر آلایی ،
بعضعا ده سیملرین غملری اووودار ،
اولاردین اونلارین سیرداشی سن ای تار !...
گوللری امکچی بارماقلار قانیندان رنگ آلان خالچالار ،
خالچالار اوستونده اوزانمیش دوداغی غونچالار ،
« - هئی ، ساقی مدد قیل سوغودو شرابین
اینجیتمه کؤنلونو بو خانه خرابین ! »-
سؤیلَین توخ گؤزلو شاعیرلر ،
هوس دن دویمایان آج گؤزلو شاعیرلر :
«ندیم » لر ، «واقیف » لر ،
گؤزللیک سیررینه واقیفلر ،
هپ سنی دینله میش ،
اوخوموش اینلمیش ،
ایندیده بیزیمچون اوخو ، تار !
سنی کیم اونوتار ؟
سن قوللوق ائتمه دین مسجیده آخوندا
چالیشدین حیاتین سوینجین اوغروندا
چوخلاری اوزونه دوردولار ،
کؤنلونو قیردیلار ،
نه دئییم او یئکه باشلارا ؟ !
چالدیلار روحونو داشلارا ،
اوستوندن بیر قارا یئل کیمی اسدیلر ،
سسینی کسدیلر ،
داشلاندی چکنلر نازینی ،
بؤیله جه قیردیلار آشیغین سازینی ،
سن خالقا « گول » دئدین ،
« ائی غوصه اؤل »دئدین ،
خالقیمیز گولمدی ،
آعلادیق داییما ، آغلادیق ،
ائی قدیم آشینا ، آغلادیق ،
اوخو ، تار ! دَییشدی زامانا ،
باغ ایندی رادییو سسینی داغیدیر جاهانا ،
ائی تاچی ، چال ، اوخو !
کؤنلومو آل ،اوخو !
وور سازی دؤشونه ، ائی آشیق !
قالمامیش نه عبا نه قبا نه ساریق
اوخو ، تار ! آلوولو ایزلرین
عجبا نئچه شوخ دلبرین ،
یاسمن اوزونو پول کیمی قیزارتمیش ؟
او ساری سیملرین لیسانی
سالمازمی حئیرته اینسانی ؟
اوخو ، تار ! من سنده
ایسته نن هاوانی چالادا بیلرم ،
من سندن بو گونون ذووقونو
آلادا بیلرم ،
سن بو گون سیلاحسان الیمده ،
سنی من هانسی بیر هدفه
ایسته سم ، چئویره بیلرم ،
قلبلرده گیزلنن کئچمیشی
بیر یئنی نغمه نین الیله
دئویره بیلرم!
اوخو ، تار !
فابریکادا ، زاووددا ،
تراکتور باشیندا ،
بو ساعات قارشیندا
نه قدر آدام وار !
اونوتما ، اوخو ، تار !
معدنلی باکینین ،
پامبیقلی گنجه نین ،
ایپکلی شکینین ،
آجی سی شربتی ،
آلوولو صنعتی !
اوخو ، تار، اوخو ، تار!...
سسیندن ان لطیف ، شعرلردینلییم ،
اوخو ، تار بیر قادار !
نغمه نی سو کیمی آلیشان روحوما چیلییم ،
اوخو ، تار!
سنی کیم اونوتار؟
ائی گئنیش کوتلمین آجی سی شربتی ـــ
آلوولو صنعتی!
در سال ۱۹۰۸ میلادی در باکو متولد شد. در سال ۱۹۳۱ از گروه زبان و ادبیات دانشگاه باکو فارغ التحصیل شده و کار حرفه ای خود را به عنوان معلم مدرسه آغاز کرد.
اولین شعر او بیر گون (یک روز) در روزنامه فهله در سال ۱۹۲۶ منتشر شد. همراه با صمد وورغون و رسول رضا به یکی از بنیانگذاران سبک جدید شعر در آذربایجان تبدیل شد. او از مشوقان تبدیل خط عربی به خط لاتین بود که در سال ۱۹۲۷ اجرا شد.
مقاومت او در مقابل قانون ممنوعیت تار آذربایجانی که در سال ۱۹۳۰ از طرف استالین اعمال شد با شعر بخوان تار، بخوان تار موجب دشمنی حکومت با او شد که در نهایت به دستگیری او به عنوان میهن پرست متعصب و شاعر بورژوا در سال ۱۹۳۷ انجامید که بدنبال آن در سال ۱۹۳۹ به جرم خیانت به کشور و دشمنی با حکومت در زندانی در باکو اعدام شد و جسدش را در خزر سر به نیست کردند.
اوخو تار، اوخو تار!...
سسیندن ان لطیف ، شعرلردینلییم ،
نغمه نی سو کیمی آلیشان روحوما چیلییم ،
اوخو تار!
سنی کیم اونوتار؟
ائی گئنیش کوتلمین آجی سی شربتی ـــ
آلوولو صنعتی!
گؤزلری قیبلییه آچیلان حصارلی بینلار ،
دینلمیش ازل دن سنی
پاپاقلی آتالار ، چادیرالی آنالار ،
اؤتورموش ساینده کؤکسونو ،
دوشموشلر گاه شیرین ، گاه آجی تورونا ،
سئوینه – سئوینه قورونا – قورونا ،
چارپاراق چارگاهین دیواردان ، دیوارا ،
یولچونو یولوندان ائیله میش آوارا ،
چالخانمیش دره لر ، تپه لر ،
سس وئرمیش سسینه لپه لر ،
اوخوتار ، فیکریمده اویانسین ،
« باهار» ین ، « سئید » ین غزلی ،
اوخوتار روحلانسین
شیروانین ، گنجه نین مئهریبان گؤزلی !
داماقدان دوشنلر ،
اورَیی شیشنلر ،
ایلک باهار سئیرینه چیخمایان ،
اؤزونو داغلارین دؤشونه ییخمایان ،
سینه سی داغلیلار ،
وفاسیز بیر عشقین داغینیق زولفونه باغلیلار ،
داخیلین (دخیل ) اولموشلار ،
قاپیندا تسللی بولموشلار ،
زیلین وار ، وسطین ، بمین وار ،
سنین ده قوشلارین دمیندن آیریلان ،
بیر اؤزگه دمین وار ،
سنی ده آوارا ائیله میش ،
داغینیق تئللی بی « زرافشان » ،
اونونچون سئگاهین دانیشیر ،
پریشان ، پریشان ،
سسینی دینلمیش ،
شاهلارین ، خانلارین سارایی ،
سسینله بیرلیکده اینلمیش عصریلر آلایی ،
بعضعا ده سیملرین غملری اووودار ،
اولاردین اونلارین سیرداشی سن ای تار !...
گوللری امکچی بارماقلار قانیندان رنگ آلان خالچالار ،
خالچالار اوستونده اوزانمیش دوداغی غونچالار ،
« - هئی ، ساقی مدد قیل سوغودو شرابین
اینجیتمه کؤنلونو بو خانه خرابین ! »-
سؤیلَین توخ گؤزلو شاعیرلر ،
هوس دن دویمایان آج گؤزلو شاعیرلر :
«ندیم » لر ، «واقیف » لر ،
گؤزللیک سیررینه واقیفلر ،
هپ سنی دینله میش ،
اوخوموش اینلمیش ،
ایندیده بیزیمچون اوخو ، تار !
سنی کیم اونوتار ؟
سن قوللوق ائتمه دین مسجیده آخوندا
چالیشدین حیاتین سوینجین اوغروندا
چوخلاری اوزونه دوردولار ،
کؤنلونو قیردیلار ،
نه دئییم او یئکه باشلارا ؟ !
چالدیلار روحونو داشلارا ،
اوستوندن بیر قارا یئل کیمی اسدیلر ،
سسینی کسدیلر ،
داشلاندی چکنلر نازینی ،
بؤیله جه قیردیلار آشیغین سازینی ،
سن خالقا « گول » دئدین ،
« ائی غوصه اؤل »دئدین ،
خالقیمیز گولمدی ،
آعلادیق داییما ، آغلادیق ،
ائی قدیم آشینا ، آغلادیق ،
اوخو ، تار ! دَییشدی زامانا ،
باغ ایندی رادییو سسینی داغیدیر جاهانا ،
ائی تاچی ، چال ، اوخو !
کؤنلومو آل ،اوخو !
وور سازی دؤشونه ، ائی آشیق !
قالمامیش نه عبا نه قبا نه ساریق
اوخو ، تار ! آلوولو ایزلرین
عجبا نئچه شوخ دلبرین ،
یاسمن اوزونو پول کیمی قیزارتمیش ؟
او ساری سیملرین لیسانی
سالمازمی حئیرته اینسانی ؟
اوخو ، تار ! من سنده
ایسته نن هاوانی چالادا بیلرم ،
من سندن بو گونون ذووقونو
آلادا بیلرم ،
سن بو گون سیلاحسان الیمده ،
سنی من هانسی بیر هدفه
ایسته سم ، چئویره بیلرم ،
قلبلرده گیزلنن کئچمیشی
بیر یئنی نغمه نین الیله
دئویره بیلرم!
اوخو ، تار !
فابریکادا ، زاووددا ،
تراکتور باشیندا ،
بو ساعات قارشیندا
نه قدر آدام وار !
اونوتما ، اوخو ، تار !
معدنلی باکینین ،
پامبیقلی گنجه نین ،
ایپکلی شکینین ،
آجی سی شربتی ،
آلوولو صنعتی !
اوخو ، تار، اوخو ، تار!...
سسیندن ان لطیف ، شعرلردینلییم ،
اوخو ، تار بیر قادار !
نغمه نی سو کیمی آلیشان روحوما چیلییم ،
اوخو ، تار!
سنی کیم اونوتار؟
ائی گئنیش کوتلمین آجی سی شربتی ـــ
آلوولو صنعتی!